Chuyện con mắt đỏ

Đau mắt đỏ đang thành dịch, báo đài đều nói, còn chỗ mình hình như dịch bùng lên đã hơn 3 tuần rồi.
Đau mắt đỏ, còn có tên thường gọi là nhặm mắt. Tên khai sinh là viêm kết mạc cấp. Tên giao dịch quốc tế là pink eye (hay là conjunctivitis)
Có nhiều nguyên nhân gây bệnh mắt đỏ: do vi trùng, siêu vi trùng, dị vật, hóa chất, phản ứng dị ứng…Trong phạm vi bài này chỉ nói nghêu ngao quanh cái con mắt đỏ do siêu vi trùng (Viral Conjunctivitis).
Đây là tình trạng viêm kết mạc mắt: kết mạc bị sưng phồng lên, mạch máu bị sung huyết và dĩ nhiên là đỏ lên, cảm giác mắt bị xốn, chảy nước mắt, đổ nghèn…nhưng sức nhìn thì vẫn bình thường. Nếu đỏ mắt mà nhìn mờ là chuyện quan trọng, phải khám chuyên khoa mắt ngay.
Kết mạc là cái gì?
Đó là cái màng mỏng, trong suốt, phủ bên trong mi mắt và phủ lên phần tròng trắng (củng mạc) mà ta thấy được của con mắt (nhãn cầu), Người không có chuyên môn rất khó hình dung cái màng này (nếu bạn không tưởng tượng ra được cũng không sao, vì không ít cán bộ y tế cũng…như bạn)
Mọi lứa tuổi đều có thể mắc bệnh, bệnh rất lây, đến nỗi người ta cho rằng “ngó” cũng lây.
Mầm bệnh có trong dịch tiết của mắt, lây bệnh là do mắt người lành tiếp xúc với dịch tiết của mắt người bệnh, sự tiếp xúc này không chỉ “mắt chạm mắt”, mà thông qua vô số con đường vòng.
Hãy tưởng tượng: người bị đau mắt đỏ, hay chảy nước mắt, ngứa mắt, hay dụi dụi, tay họ dính vô số virus, rồi cũng bàn tay đó họ làm cho toàn thân họ dính virus, rồi bắt tay xã giao một mớ bạn bè thân hữu, quan chức, nội ngoại..., và cuối cùng là gieo mầm bệnh lên toàn bộ mặt bàn, các dụng cụ công cộng, vật dụng sinh hoạt chung trong gia đình…
Sau đó, chúng ta đụng chạm vào họ, hoặc vào vật dụng bị nhiễm khuẩn, rồi do thói quen…không rửa tay thường xuyên, nhưng lại thường xuyên ngoái mũi, dụi mắt nên dĩ nhiên bệnh sẽ thành…dịch.
Do vius, hay vi trùng không có cánh nên nếu lỡ nhìn đắm đuối một cô mắt đỏ (hôm qua mắt xanh) thì cũng không có gì phải lo ngại.
Trong cái rủi có cái may: Bệnh thường tự khỏi, mà không cần điều trị trong khỏang 2 tuần. Hay nói đúng hơn là chỉ điều trị nâng đỡ, thực tế cho thấy đa số bệnh nhân đều có uống thuốc và nhỏ mắt khỏang 1- 2 tuần. Đây là những thuốc rất thông thường: thuốc cảm, chống ngứa, vài vitamine và một ít kháng sinh cho…yên tâm. (gọi là phòng bội nhiễm).
Vì bệnh diễn biến tự khỏi nên có vô số bài thuốc để điều trị, và bài nào cũng…hay vì luôn luôn…hết bệnh!
“Nổi tiếng” nhất là bài thuốc dùng chanh để “tái” mắt mà BS của đội tuyển bóng đá quốc gia từng làm mấy năm trước. Chắc ông BS ấy nghĩ rằng rằng nhỏ chanh sẽ làm tăng thị lực lên hơn 7, 8 lần, từ đó đá “sáng” lên chăng? (vì...nghe nói, nếu dùng chanh nhỏ vô sẽ thấy ngay tới…7, 8 ông Trời!)
Để giảm cảm giác ngứa, xốn mắt, bà con ta tự bày ra nhiều cách dể là dịu mắt như: đắp lá nha đam, và nguy hiểm hơn là đắp...nhái,
Cuối cùng, có một bài thuốc cũng...hay, nhưng không dùng được cho…quí ông, đó là nhỏ mắt bằng “sữa con so”. Vợ thì không thể đẻ con so mãi, mà có đẻ cũng không thể ngay mùa dịch, ngoài tiệm thì không có bán, còn nếu hứng vô ly rồi nhỏ mắt thì có khi cái ly bị nhiễm bẩn rồi gây hại cho mắt. Còn nhỏ trực tiếp “tác dụng phụ” gần 100%: nhẹ thì có bầm quanh mắt, nặng thì gãy tay chân, hay có thể…chấn thương sọ não nếu...chạy không kịp.
Đề phòng lây nhiễm trong mùa dịch là chuyện hết sức khó khăn, tuy nhiên không gì là không thể

• Trước hết là rửa tay kỷ và thường xuyên, phải rửa tay sạch trước và sau khi sờ lên mắt.
• Không dùng chung khăn mặt, dụng cụ trang điểm mắt, dụng cụ chăm sóc mắt.
• Nếu đã đau mắt thì nên bỏ bộ đồ dùng trang điểm mắt có liên quan
• Thường xuyên thay áo gối, giặt giủ chăn mềm...
• Lau rửa sạch bề mặt vật dụng dùng chung nếu có thể
• Nếu lỡ bị đỏ mắt thì cũng phải thường xuyên rửa tay để giảm “gieo mầm bệnh tật” ; hạn chế tiếp xúc gần với người khác.

Xem ra thời buổi hết cúm rồi tới đau mắt đỏ như vầy, chắc phải cách xa từ 1 mét trở lên cho chắc.